Müziğin Bebeklerin Gelişimi Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Bebeğinizin hayatının ilk üç yılında büyük bir hızla büyüyüp geliştiğini izlemek, eşsiz bir deneyimdir. Fiziksel büyümenin yanı sıra 0-3 yaş arası beyin gelişiminin de en hızlı olduğu dönemdir. Bu dönemde bebeğe zihinsel gelişimini destekleyecek deneyimler sunmak, çok önemlidir. Bu deneyimlerin başında da müzik dinlemek gelir. Gelin, müziğin bebeklerin gelişimi üzerindeki etkilerini birlikte inceleyelim.
0-3 Yaş Arası Çocuklarda Beyin Gelişimi
0-3 yaş dönemi, bebeklik ve erken çocukluk dönemi olarak tanımlanır. Fiziksel, zihinsel ve duygusal gelişim açısından temel becerilerin edinildiği ilk yıllar, öğrenmeye en açık olunan dönemdir.(1) Hayatın ilk yıllarında beyindeki nöronların ve bu nöronları birbirine bağlayan sinapsların sayısı büyük hızla artar. Öte yandan çevresel etkenler ve deneyimler, bebeğin beyin gelişimini olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilir.(2)
Beyin gelişimi, yetişkinlik yıllarına kadar devam etse de bebeklik ve erken çocukluk, sağlıklı bir beyin gelişimi için çok önemli dönemlerdir. (3) Bu durumun bilincinde olan anne babalar, bebek beyin gelişimi konusunda zengin deneyimler sunarak onları destekleyebilir. Siz de bebeklerin ay ay gelişimi konusunda detaylı bilgi sahibi olarak yaşına uygun aktivitelerle bebeğinizin gelişimine destek olabilirsiniz. Özellikle müziğin çocuğun bilişsel gelişimine katkıları sayesinde bebeğinizin bu keyifli dönemine eşlik edebilirsiniz.
Müziğin Çocuğun Gelişimine Etkileri Nelerdir?
Yaşamın her döneminde önemli yer tutan müziğin çocuk gelişimindeki önemi pek çok araştırmayla kanıtlanmıştır. Müzik, beynin farklı bölgelerini aynı anda etkiler ve bu yönüyle bebek beyin gelişimi için müzik son derece önemli bir deneyimdir.(4) İşte, müziğin çocuğun gelişimine etkileri:
Beyin gelişimine katkı sağlar
Bebekler için müzik son derece zengin bir uyarandır. Müziğin beynin ve sinir sisteminin gelişimine katkıları, bebek henüz anne karnındayken başlar ve doğumdan sonra da devam eder.(5) Prematüre bebeklerde ve yenidoğanlarda yapılan çalışmalara göre müzik dinlemek, beynin farklı bölgelerini harekete geçirir ve bebeklerin nörogelişimsel sürecine katkı sağlar.(6)
Dil gelişimini destekler
Müziğin dil gelişimine etkisi oldukça güçlüdür. Müzik; özellikle de hem anne hem baba sesi ile söylenen ninniler, şarkılar, duygu ve iletişimle ilgili beyin bölgeleri üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Bu da bebeklerin dil gelişimini olumlu yönde destekler.(7) Okul öncesi dönemde de müzik, çocukların çocukların dili kullanma becerilerine ve kelime dağarcıklarına katkıda bulunur. İlerleyen yaşlarda yabancı dilde çocuk şarkıları, farklı bir dil öğrenimini de kolaylaştırabilir.(8)
Duygusal gelişime destek olur
Bebeğinizin neşeli şarkılarda hareketlendiğini duygusal şarkılarda ise sakinleştiğini gözlemlediniz mi? Araştırmalar, hayatın ilk aylarından itibaren bebeklerin mutlu ve üzgün şarkıları ayırt edebildiğini ortaya koyar. Kısacası erken yaşta müzik dinlemeye başlamak, bebeklerin duygusal farkındalıklarını artırabilir.(9)
Kendi kendine sakinleşmeyi öğrenmek, bebekler için önemli bir beceridir. Müzikal aktiviteler, stresi azaltarak hem bebeklere hem de çocuklara duygularını yönetme ve kendi kendine sakinleşmeyi öğrenme konusunda destek olur.(10) UNICEF’in sponsorluğundaki Mini Parenting Master Class serisinde Dr. Ibrahim Baltagi, müziğin bebeklerin kalp atışlarını yavaşlattığını ve bu sayede onları sakinleştirdiğini söyler. (11)
Hafızayı güçlendirmeye yardımcı olur
Bebek için klasik müzik dinlemenin faydalarını mutlaka duymuşsunuzdur. Müzik, hafızayı ve konsantrasyonu destekler. Karmaşık müzik eserleri, bebeklerin kısa ve uzun süreli hafızalarını güçlendirme konusunda etkili olabilir. (12)
Motor gelişime katkıda bulunur
Müzikal aktiviteler, bebek motor gelişimi için de birçok fırsat sunar. Şarkı söylemek, dans etmek, erken yaşlardan itibaren bir müzik aleti çalmayı öğrenmek gibi aktiviteler, vücudun farklı bölgelerindeki kas gruplarını çalıştırarak hem ince hem de kaba motor gelişimi destekler.(14)(15)
Bebekler ve Çocuklarla Yapılabilecek Müzikal Aktiviteler
Müziği hayatınıza daha fazla dahil etmek ve böylece bebeğinizin gelişimini desteklemek için yapabileceğiniz pek çok aktivite vardır. İşte, bebeğinizle birlikte yapabileceğiniz kolay müzikal aktiviteler:
Müzik dinletin
Bebeğinizin uyanık olduğu saatlerde onun da sevebileceği müzikleri dinleyebilirsiniz. Mutlaka çocuk şarkıları dinlemenize gerek yok, sevdiğiniz klasik müzik ya da caz eserlerini de birlikte dinlenecekler listenize ekleyebilirsiniz.
Müzik eşliğinde dans edin
Bebeğinizi kucağınıza alın ve sakin bir şarkı açın. Ardından müziğin temposuna uygun şekilde ileri geri, sağa sola sallanın. Bu yumuşak hareketler, bebeğinizin huzursuz anlarında onu sakinleştirmeniz için de size yardımcı olabilir. İlerleyen zamanda yürümeyi öğrenen bebeğiniz için hareketli bir şarkı açıp onun kendine özgü hareketlerle müziğe eşlik etmesini de keyifle izleyebilirsiniz.
Ona ninni söyleyin
Ninnilerin, bebeğinizi sakinleştirdiğini ve onun uykuya daha kolay dalmasını sağladığını gözlemlemişsinizdir. Sadece sakinleşmesi gerektiği zamanlarda değil, gün içinde uyanık olduğu saatlerde ona ninni dinletebilir ya da kendi sesinizden ninniler söyleyebilirsiniz. Ninnilerin bebekler üzerindeki etkilerini merak ediyorsanız bu yazımızı okuyabilirsiniz.
Birlikte yeni şarkılar öğrenin
Konuşmayı öğrenme yolunda hızla ilerleyen bebeğinize sevilen çocuk şarkılarını dinletebilir, zamanla bu şarkıları birlikte söylemeye başlayabilirsiniz. Onun ilgi alanlarına göre arabalarla, hayvanlarla ya da gezegenlerle ilgili şarkılar seçebilir; sayılar, harfler veya haftanın günleri ile ilgili şarkılarla yeni şeyler öğrenmesine destek olabilirsiniz.
Bir müzik aleti çalmayı öğrenmesi için teşvik edin
Erken yaşta bir müzik aletiyle tanışmak ve bir enstrüman çalmayı öğrenmek, beyin gelişimini pek çok farklı açıdan destekler.(16) Siz de çok erken olduğunu düşünmeden bebeğinize ksilofon ya da piyano gibi bir müzik aletiyle tanıştırabilir, yeteneklerine göre onu zamanla farklı enstrümanlara yönlendirebilirsiniz.
Bebeğinizin yaşama gözlerini açtığı ilk andan itibaren onu müziğin gücüyle büyütün. İster kulağını ninniler mırıldanın, ister birlikte müziğin ritmine kapılın… Bepanthol Baby’nin İyiliğe Ninniler projesi ile bebeğinizi sakinleştiren, güvende hissettiren, hayal gücünü zenginleştiren ninnilerle büyütün!
İyiliğe Ninniler projesi ile binlerce yıldır dilden dile dolaşan ninnileri daha eşitlikçi bir dünya için yeniden yorumluyoruz. Siz de çocukluğunuzdan hatırladığınız ninnileri Sertab Erener’in sesinden, bu sefer cinsiyet eşitliği, hayvan sevgisi gibi konulardaki pozitif mesajlarla bebeğinizle dinletebilirsiniz. İyiliğe Ninniler albümüne Spotify ve YouTube üzerinden ulaşabilirsiniz. Üstelik AÇEV işbirliği ile hayata geçirdiğimiz proje sayesinde bebeğinize dinlettiğiniz her ninniyle başka bir çocuğun geleceğine katkıda bulunabilirsiniz.
Kaynakça
-
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/226421 Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://psycnet.apa.org/record/2016-16517-001 Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3722610/ Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30439853/ Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://www.researchgate.net/publication/331913031_Neuroprocessing_Mechanisms_of_Music_during_Fetal_and_Neonatal_Development_A_Role_in_Neuroplasticity_and_Neurodevelopment Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://www.researchgate.net/publication/324268624_Music_processing_in_preterm_and_full-term_newborns_A_psychophysiological_interaction_PPI_approach_in_neonatal_fMRI Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0093934X09001205?via%3Dihub Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5993803/ Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18502515/ Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5996156/ Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://www.unicef.org/parenting/child-development/how-music-affects-your-babys-brain-class Son Erişim Tarihi: 13.10.2021
-
https://www.researchgate.net/publication/249752768_Music_cognition_in_early_infancy_Infants'_preferences_and_long-term_memory_for_Ravel Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://ccie-catalog.s3.amazonaws.com/library/5013353.pdf Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16597773/ Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16597774/ Son Erişim Tarihi: 12.10.2021
-
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4010741/#B14 Son Erişim Tarihi: 12.10.2021