Kuru,çatlamış ve pürüzlü cilt

Cilt, vücudun dış dünya ile temasını sağlayan ve kas, organ, sinir, kan, vücut sıvıları gibi vücut bileşenlerini bir arada tutan en büyük organdır. Güneş ışınları, ısı, ışık, yabancı maddeler ve hastalık yapıcı mikroorganizmalara karşı vücudu koruyan ilk savunma bariyeridir. Cilt sağlığı için cilt tipine uygun ürünlerle cildin düzenli olarak temizlenmesi, nemlendirilmesi ve farklı yönlerden desteklenmesi önemlidir (1) . Ciltte gerginlik ve pul pul dökülme ile karakterize cilt kuruluğu, kuru cilt tipine sahip bireylerde doğal olarak görülebilir. Ancak cilt kuruluğu zaman zaman her cilt tipinde yaşanabilen yaygın bir sorundur. Kuru cilt bakımı hakkında merak ettiğiniz tüm detaylar ile “Kuru cilt nedir?”, “Cilt kuruluğu neden olur?” ve “Kuru cilde ne iyi gelir?” sorularının cevabı için okumaya devam edin…

Kuru Cilt Nedir?

Cilt hücreleri çok hızlı su kaybettiğinde ya da nemsiz kaldığında kuru cilt adı verilen bir durum ortaya çıkar. Cilt yüzeyinde pullanma, kaşıntı ve çatlaklarla karakterize olan cilt kuruluğu, rahatsız edici bir cilt sorunudur. Doğal olarak kuru cilt tipine sahip olabileceğiniz gibi bazı ilaçların yan etkisi, belirli hastalıklar ya da çevresel faktörler de cildinizin kurumasına neden olabilir. Örneğin elleri sık sık yıkamak, el dezenfektanı kullanmak, sıcak suya ya da bazı kimyasallara maruz kalmak cilt hücrelerindeki nem oranının düşmesine yol açabilir. Nem oranı düşen cilt dokusu pul pul dökülebilir, kızarıklık, kaşıntı ve tahriş gibi sorunları beraberinde getirebilir(2) (3).

Kuru Cilt Belirtileri Nelerdir?

Cilt hücreleri nemini kaybettiğinde cilt yüzeyi, kendine has yumuşak dokusunu kaybeder. Pürüzlü ve sert bir görünüm kazanabilir. Cilt hücreleri hassaslaşır ve en ufak bir temasta kızarabilir, cilt yüzeyinde yaralar oluşabilir. Peki, kuru cilt nasıl olur? Cildinizin kuru olup olmadığını parmak uçlarınızı cilt yüzeyine dokundurarak anlayabilirsiniz. Kol ya da bacak bölgesinde parmak uçlarınızla gezinin ve gezinti sonrası cilt yüzeyinde pul pul döküntüler olup olmadığını kontrol edin. Pullanan cilt, kuru cilt dokusunun işaretidir. Kuru cilt belirtileri aşağıdakileri kapsayabilir:

  • Ciltte çatlaklar
  • Kaşıntı
  • Pullanma
  • Banyodan sonra gerginlik hissi
  • Kızarıklık
  • Tahrişe eğilim
  • Pürüzler (3).

Kuru cilt tüm vücut bölgelerinde görülebilir ancak eller, ayaklar, yüz, dirsekler, cinsel organlar, bacaklar ve ağız etrafında daha yaygındır. Aşırı kuru cilt son derece hassastır ve kolayca pul pul dökülerek çatlayabilir. Kuru cilt görünümü karakteristik bir yapıya sahiptir ve bu sayede teşhisi oldukça kolaydır. Doğal cilt tipine ek olarak cilt kuruluğuna neden olan faktörleri belirlemek için aşağıdaki testler yapılabilir:

  • Alerjik reaksiyonları tespit etmek için alerji testleri.
  • Diyabet ya da böbrek hastalıkları için kan testleri.

Egzama ya da diğer iltihablı cilt hastalıklarını tespit etmek için ciltten doku örneği veya biyopsi (3).

Cilt Kuruluğu Neden Olur?

Cilt kuruluğu, cilt dokusunu oluşturan katmanlardaki nem eksikliği nedeniyle meydana gelir. “Cilt neden kurur?” sorusunun cevapları arasında aşağıdakiler yer alabilir:

Yaş

Yaş ile birlikte cilt hücrelerinde yer alan ve nem üretiminden sorumlu yağ bezleri işlevini kaybetmeye başlar. Bu durum cilde esnek bir doku kazandıran ve kendine has yapısını sağlayan kolajen proteinin sentezinde azalmalara ve cildin kurumasına neden olarak cilt yüzeyinin incelmesine yol açabilir. Yaşlanma sürecinin doğal bir parçası olan kolajen eksikliği ve yağ üretiminin azalması cilt kuruluğuna neden olabilir (2) (3).

Hava Koşulları

İklim koşulları cildin nem oranını etkileyebilir. Aşırı sıcaklarda ya da şiddetli rüzgarın hakim olduğu soğuk havalarda cilt kuruyabilir. (2)

Sağlık Durumu ve Genetik Faktörler

Diyabet, böbrek hastalıkları gibi kronik hastalıklar ve alerji, egzama gibi cilt sorunları cilt kuruluğuna neden olabilir. Aşırı cilt kuruluğu ile seyreden kontakt dermatit, cilt hücrelerinin aşırı sebum ürettiği seboreik dermatit ve genetik bir hastalık olan sedef hastalığı da cilt kuruluğu nedenleri arasındadır(2) (3).

Bazı Meslekler

Açık havada çalışmayı ya da kimyasallara maruz kalmayı gerektiren bazı meslek dallarında cilt kuruluğu yaygın bir sorundur. Çiftçiler, kuaförler ve sık sık el yıkayan ya da dezenfektan kullanan sağlık çalışanları cilt kuruluğu yaşayabilir (2) (3).

Kuru Cilt Bakımı Nasıl Olmalıdır?

Kuru cilt sorunu ile baş edebilmek için düzenli bir cilt bakımı rutinine sahip olmanız önemlidir. Cilt kuruluğu, cilt dokusunun alerjik reaksiyona eğilimini artırabilir ve atopik cilt adı verilen bir cilt sorununa neden olabilir. Atopik cilt hakkında merak ettiğiniz tüm detaylar için “Atopik Cilt Rehberi” yazımızı okuyabilirsiniz. Kuru cilt bakımı için aşağıdaki önerileri değerlendirebilirsiniz:

Nemlendirici Kullanın

Kuru cilt bakımının temelini nemlendirme oluşturur. Cildin kuruyup çatlamasını önlemek için nemlendirici kullanmalısınız. Nemlendirici ürünler, cilt bariyerinin güçlenmesine yardımcı olur ve cildin ihtiyaç duyduğu nemin karşılanmasını sağlar. Cildin pürüzsüz ve yumuşak bir görünüm kazanmasına katkıda bulunur. Genellikle nemlendirici ürünler cilt hücrelerini rahatlatan ve nemini artıran koruyucu bileşenler içerir. Ayrıca nemlendirici sonrası dışarı çıktığınız her an için güneş koruyucu krem kullanmaya da özen göstermelisiniz(3).

Dermatoloji Uzmanına Danışın

Bazı durumlarda cilt kuruluğu ile baş etmek zorlayıcı olabilir. Cilt kuruluğunun altında yatan başka bir neden olup olmadığını anlamak için cilt sağlığının korunması konusunda dermatoloji uzmanından yardım alabilirsiniz (3).

Kaynaklar:

  1. https://www.niams.nih.gov/health-topics/kids/healthy-skin Son Erişim Tarihi: 11.12.2023
  2. https://www.healthline.com/health/dry-skin Son Erişim Tarihi: 11.12.2023
  3. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16940-dry-skin Son Erişim Tarihi: 11.12.2023

 

CH-20231218-62