Cilt Bakımı
Cilt dokusu, vücudun dış dünya ile bağlantı kurduğu ilk savunma katmanıdır. Virüs, bakteri, parazit gibi zararlı mikroorganizmalar ile insan sağlığı için tehlikeli diğer kimyasal bileşenlerin vücut içine girmesini önleyen bariyer görevi üstlenir. Vücuttaki ciddi bir sağlık problemi için uyarı verebilir. Aynı zamanda güneş ışığı aracılığı ile özellikle kemik ve diş sağlığı üzerinde etkili D vitamini sentezlenmesini sağlar. Kısacası cilt sağlığı aynı zamanda genel vücut sağlığı hakkında da önemli ipuçları verir (1) . Hangi cilt tipine sahip olursanız olun sağlıklı cilt görünümü için düzenli cilt bakımı yapmak oldukça önemlidir. Cilt bakımı hakkında detaylı bilgiler ile “Medikal cilt bakımı nedir?” ve “Cilt bakımı nasıl yapılır?” sorularının cevaplarını sizler için derledik…
Cilt; iç organları, vücut sıvıları, damarları ve dokuları bir arada tutan vücudun en büyük organıdır. Epidermis (üst katman), dermis (orta katman) ve hipodermis (alt katman) olmak üzere üç katmandan oluşur. Bu üç katman vücudu; virüsler, bakteriler, çevresel etkiler ile güneşin zararlı ışınlarından, zararlı kimyasal bileşenlerden korur. Cilt dokusunu güçlendirmek ve beslemek için cildin temizlenmesi, nemlendirilmesi, cilt bariyerinin güçlendirilmesi ve güneşten korunmasını desteklemek amacıyla yapılan tüm işlemler cilt bakımı olarak tanımlanabilir. Sağlıklı ve ışıl ışıl bir cilt görünümü için günlük cilt bakım rutini oluşturmak önemlidir. Buna ek olarak sivilce, kızarıklıklar, cilt lekeleri, akne ya da iltihabi cilt durumlarını hedefleyen ve dermatologlar tarafından yapılan cilt bakım uygulamaları da mevcuttur. Medikal cilt bakımı uygulamalarında kullanılan cilt ürünlerindeki aktif bileşenlerin konsantrasyonları ve uygulama süresi ile dozları farklıdır (2)(3)(4).
Cilt Bakımı Hangi Sırayla Yapılmalıdır?
Günlük cilt bakımı uygulaması genellikle sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez uygulanır. Kadın ya da erkek cilt bakımı herkes için önemlidir ve belirli bir cilt bakım sırası dahilinde yapılması gerekir. Dört temel adımdan oluşan cilt bakımı aşamaları şunlardır:
1. Adım: Cilt Temizliği
Cilt temizliği; cilt üzerinde biriken ölü cilt hücrelerinin, makyaj kalıntılarının ve zararlı mikroorganizmaların uzaklaştırılmasını sağlar. Böylece temizlik sonrası uygulanan serum, nemlendirici gibi cilt bakım ürünlerinin cilt tarafından daha kolay emilmesi sağlanır. Aynı zamanda zararlı bileşenlerin cilt gözeneklerini tıkayarak sivilce oluşturması önlenebilir (2).
2. Adım: Serum Kullanma
Yüz temizliği sonrası cilde serum kullanarak cilt bariyerinin güçlenmesi sağlanabilir. C vitamini, büyüme faktörleri ya da peptid içeren serumları sabah, geceleri ise retinol içeren serum çeşitleri kullanabilirsiniz (2).
3. Adım: Nemlendirici
Cildin nem dengesinin sağlanması, kurumasını önleyerek sağlıklı bir görünüm kazanmanıza yardımcı olur. Serum sonrası nemlendirici kullanarak hem ürünün daha iyi emilmesine hem de uzun süreli nemli kalmasına yardımcı olabilirsiniz (2).
4. Adım: Güneş Koruyucu
Mevsim ne olursa olsun güneşin zararlı ışınlarının cilt dokusuna zarar vermesini engellemek amacıyla en az 30 koruma faktörüne sahip güneş kremi kullanmalısınız (2).
Evde Cilt Bakımı Nasıl Yapılır?
Evde cilt bakımı rutini; cilt tipine, ürünlerin içeriğine ve ne zaman yaptığınıza bağlı olarak değişir. Önemli olan doğru cilt bakım sıralaması uygulamanızdır. Hangi cilt tipine sahip olursanız olun evde cilt bakımı için aşağıdaki cilt bakım sırasını uygulayabilirsiniz:
Yüzünüzü Temizleyin
Cilt tipinize uygun bir yüz temizleme ürünü ile cildinizi nazikçe temizleyin. Gözenekleri tıkamayan ve aynı zamanda cildinizi nemlendiren ürünler seçebilirsiniz. Temizleme jelinden elinize bir miktar alın ve yüzünüzü yıkayın. Ardından jeli yüzünüzden durulamak için bol su ile yıkayıp temiz ve yumuşak bir havlu ile nazikçe kurulayın (5).
Tonik Uygulayın
Makyaj pamuğuna birkaç damla tonik alarak temizlediğiniz yüzünüze uygulayın. Eğer toniğin peeling etkisi varsa yalnızca geceleri uygulamanız önerilir (5).
Serum Kullanın
Tonik sonrası yüzünüze antioksidan serumlar uygulayabilirsiniz. Serumlar cilt bariyerini güçlendirir ve cilt hücrelerine zarar veren serbest radikallerin etkilerini azaltır. Sabahları antioksidan içeren C vitamini gibi serumlar geceleri ise nemlendirici özelliği yüksek hyaluronik asit içeren serumlar kullanmanız önerilir (5).
Göz Kremi Uygulayın
Göz altı cilt dokusu diğer cilt dokularına oranla daha hassastır. Bu bölgeye uygun daha yoğun nemlendirici içeriğine sahip ürünler kullanabilirsiniz (5).
Nemlendirici Kullanın
Geceleri cilt dokusunu onaran ve/veya retinol içeren yoğun kremler, gündüzleri ise daha hafif nemlendiriciler kullanabilirsiniz (5).
Güneş Koruyucu Uygulayın
Cilt hücrelerini güneşin zararlı etkilerinden korumak için en az 30 faktörlü ve geniş spektrumlu yani güneşin hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruyabilen güneş kremlerini tercih edin (5).
Cilt Tiplerine Göre Cilt Bakımı
Cilt bakım rutini, cilt sağlığının korunmasında önemli rol oynar. Ancak rutini cilt tipine uygun ürünlerle uygulamak önemlidir(6). Cilt tiplerine göre cilt bakımı için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:
Normal Cilt bakımı
Normal cilt tipine sahip olan kişilerin cilt bakımı diğer cilt tiplerine oranla daha kolaydır. Normal cilt tipine uygun cilt bakım ürünleri ile sabah ve akşam olmak üzere cilt temizliği yapmanız ve yine uygun nemlendirici ile cildinizi nemlendirmeniz yeterlidir. Tüm cilt tiplerinde olduğu gibi normal cilt tiplerine sahip kişilerin de mutlaka güneş kremi kullanması gerekir (6).
Kuru Cilt Bakımı
Kuru cilt bakımı için dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, aşırı sıcak su ile duş almak, uzun süre banyo yapmak gibi cilt kuruluğuna neden olan faktörlerden uzaklaşmaktır. Cilt hücrelerinin nem içeriğini yükseltmek için yoğun nemlendiriciler, örneğin yağ içeriği daha yüksek cilt bakım ürünleri tercih edebilirsiniz(6).
Yağlı Cilt Bakımı
Yağlı cilt bakımı için kullanılan ürünlerin gözenekleri tıkayıcı bileşenler içermemesi önemlidir. Seçtiğiniz ürünlerin etiketinde komedojenik olmadığına dair ibare olduğuna dikkat etmelisiniz. Yağ içermeyen nemlendiriciler kullanmalısınız. Yağlı ciltler aynı zamanda sivilceye eğilimli olduğu için sivilceli cilt bakımı için özel olarak üretilen ürünleri tercih etmelisiniz (6).
Hassas Cilt Bakımı
Hassas ciltlerin en önemli özelliğe çok kolay tahriş olmasıdır. Sıcak, soğuk, güneş, rüzgâr gibi çevresel faktörlerden hemen etkilenir. Kızarıklık, cilt döküntüleri gibi cilt sorunları yaygın olarak görülür. Cilt hassasiyeti, bir cilt probleminden kaynaklanabilir. Bu konuda bir dermatologdan yardım alabilirsiniz (6).
Karma Cilt Bakımı
Karma cilt bakımı için hem kuru hem de yağlı ciltler için üretilen cilt bakım ürünleri kullanılmalıdır. Yağlı cilt dokusuna sahip burun, alın ve çene bölgesi için gözenekleri tıkamayan yağsız ürünler, yanaklar için normal ya da kuru cilt tipine uygun cilt bakım ürünlerini değerlendirebilirsiniz (6).
Cilt Bakımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Cilt tipine uygun bakım ürünleri ile cilt bakım rutinini planlamak cildin sağlıklı görünümünün korunmasında önemli rol oynar. Buna ek olarak cilt bakımında dikkat etmeniz gereken noktalar arasında şunlar yer alır:
Cildinizi Güneşin Zararlı Işınlarından Koruyun
Mevsim ne olursa olsun güneşin zararlı ışınlarına karşı cilt hücrelerinin hasar görmesini engellemek için güneş kremi kullanmalısınız. En az 30 güneş koruma faktörüne sahip güneş kremini dışarı çıkmadan en az 20 dakika önce cildinize uygulamalısınız. Ayrıca belirli aralıklarla güneş kremini tazelemeye de dikkat etmeniz önemlidir(7).
Sigara İçmeyin
Tüm vücut hücrelerinde hasar yaratan sigara, cilt hücrelerinin oksijen ve besin maddelerine ulaşmasını engelleyebilir. Cilt dokusunun en dış katmanı olan epidermisteki kılcal kan damarlarını daraltır ve kan akışını azaltarak cilt renginin soluklaşmasına neden olur. Cilt dokusunun kendine has elastik dokusunu sağlayan kolajen ve elastin proteinlerinin üretimini azaltır(7).
Sağlıklı Beslenin
Cilt hücrelerinin ihtiyaç duyduğu nemin karşılanabilmesi için antioksidan bileşenlerden zengin taze sebze ve meyvelerle beslenme programını desteklemek önemlidir. Yeterli ve dengeli beslenme rutininize sadık kalıp, bol su içerek cildin nemlenmesine katkıda bulunabilirsiniz (7).
Cilt Bakımının Faydaları
Düzenli cilt bakımı ile cilt sağlığının yanı sıra genel vücut sağlığının korunmasına da yardımcı olabilirsiniz. Cilt bakımı faydaları aşağıdakileri kapsayabilir:
- Ciltte biriken ölü hücreler, makyaj artıkları, virüs ve bakteri gibi patojen mikroorganizmaları ciltten uzaklaştırarak gözeneklerin tıkanmasını önleyebilir. Sivilce ve akne oluşumunu engelleyerek pürüzsüz bir cilt görünümüne sahip olmanıza yardımcı olabilir. Aynı zamanda cildi nemlendirir, kırışıklık oluşumunun önlenmesine katkıda bulunabilir.
- Cilt hücrelerinin ihtiyaç duyduğu besin ve oksijene ulaşmasını kolaylaştırarak cilt bariyerinin güçlenmesini destekleyebilir. Böylece enfeksiyona neden olan bakterilerin vücut içine girmesini önleyebilir.
Cilt hücrelerinin sıkılaşmasını destekleyerek yaşlanma belirtilerini azaltabilir. Cildin sağlıklı ve ışıl ışıl görünmesi,kişinin kendine güvenini artırabilir (8)(9) .
Kullanılan Kaynaklar
- https://www.news-medical.net/health/What-is-Healthy-Skin.aspx Son Erişim Tarihi: 29.12.2023
- https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/skin-types-care Son Erişim Tarihi: 29.12.2023
- https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/what-does-your-skin-really-need-how-to-achieve-truly-healthy-skin Son Erişim Tarihi: 29.12.2023
- https://www.byrdie.com/medical-grade-skincare Son Erişim Tarihi: 29.12.2023
- https://www.masterclass.com/articles/how-to-build-a-skin-care-routine Son Erişim Tarihi: 29.12.2023
- https://www.verywellhealth.com/skin-types-5088964 Son Erişim Tarihi: 29.12.2023
- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/in-depth/skin-care/art-20048237 Son Erişim Tarihi: 29.12.2023
- https://www.skincenterofsouthmiami.com/2018/06/the-importance-of-facials-and-skin-care/ Son Erişim Tarihi: 29.12.2023
- https://www.draslieralp.com/eng/medical-skin-care.php Son Erişim Tarihi: 29.12.2023
CH-20240118-77