Diş Çıkarma Pişiğe Neden Olur mu?
Bebek bakımı ve gelişimi, ebeveynlerin zaman zaman zorlandıkları ve ne yapacakları konusunda endişelendikleri bir süreçtir. Özellikle yaşamın ilk yıllarında karşılaşılan en zorlu zaman dilimlerinden biri, bebeğin diş çıkarma sürecidir. Diş çıkarma sürecinde bebeğinizin yaşayabileceği belirtileri önceden bilmek ve alabileceğiniz önlemler hakkında bilgi sahibi olmak bu süreci daha rahat atlatmanıza yardımcı olabilir.(1)
Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri
Süt dişleri, bebeklerde çeşitli rahatsızlık verici belirtilere neden olabilir. Bebeklerde diş çıkarma belirtileri, her bebek için farklıdır ancak ortak belirtiler şunlardır:
- Diş etlerinde kırmızılık, şişlik ve ağrı
- Bebeklerde ateş (38 dereceyi geçmeyen hafif ateş)
- Yanaklarda kızarma
- Dişin çıktığı taraftaki kulağı ovuşturma
- Elini ağzına götürme isteği
- Bir şeyleri kemirme ya da çiğneme isteği
- Ağızda salya
- İshal
- Normalden daha huzursuz olma, huysuzluk ve ağlama nöbetleri
- Beslenme ve uyku düzeninde bozulmalar
Diş çıkarma ağrılı bir süreç olsa da doğal bir gelişim aşaması olduğu için bebeğinizin sağlığı için endişelenmenizi gerektiren bir durum değildir. Eğer bu belirtilere ek olarak bebeklerde kabızlık, geçmeyen ishal, vücutta kızarıklık, yüksek ateş, öksürük gibi sorunlar varsa konusunda uzman bir çocuk doktoruna bebeğinizi götürmelisiniz. Çünkü bu belirtiler diş çıkarma ile olmayabilir.(2)(3)(4)(5)
Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri Ne Zaman Başlar?
Bebeğinizi ister emzirin ister biberonla besleyin, her durumda diş çıkarma belirtileri ile karşılaşabilirsiniz. Ancak bebeğinizi emziriyorsanız diş çıkarmanın neden olduğu diş eti ağrısı ya da kaşınma belirtilerini daha erken hissedebilirsiniz. Emzirme, bebekleri sakinleştirdiği için diş çıkarma döneminde daha çok emme isteği gelişebilir.(6) Diş çıkarma süreci sırasında bebekler memeyi farklı bir şekilde kavrayabilir. Bebeğinizin göğüs uçlarınızı kemirdiğini ya da hafifçe ısırdığını fark edebilirsiniz.
Diş çıkarma belirtilerinin görülme zamanı bebekten bebeğe fark eder. Bazı durumlarda bebek 3 aylıkken diş çıkarmaya başlasa da bebeklerde diş çıkarma belirtileri genellikle 4-7 aylık zaman dilimlerinde görülür. Genellikle ilk olarak alt çenenin önünde orta kesici dişler olarak bilinen iki diş çıkar. Bunu takip eden 4-8 hafta içinde üst çenenin ön kısmında 4 adet merkezi ve yan kesici dişler belirir. Yaklaşık bir ay sonra ise alt ön dişleri çevreleyen 2 alt yan kesici dişler ortaya çıkar. Çok nadir olarak bazı durumlarda bebekler bir ya da iki dişle birlikte doğar ve yaşamının ilk haftalarında diğer dişleri de çıkar. Bu durum eğer çocuğun beslenmesini engellemiyorsa sorun yaratmaz.(1)(3)
Bebeklerde Diş Çıkarma Ne Kadar Sürer?
Her bebeğin, diş çıkarma zaman çizelgesi farklıdır. Bebeklerde diş çıkarma genel olarak 6-10 aylıkken başlar ve bebek yaklaşık 25-33 aylık olana kadar devam eder. Bu dönemde çıkan dişler, süt dişleridir. Süt dişleri 6-7 yaşında dökülmeye başlar, yerlerini yeni ve kalıcı dişler alır. Bebek dişleri genellikle çiftler halinde ve aşağıdaki sırayı takip ederek çıkar:
- Alt ön dişler (alt kesici dişler): İlk çıkan dişlerdir ve ortalama 5.-7. ay arasında çıkar.
- Üst ön dişler (üst kesici dişler): Ortalama 6.-8. ayda çıkar
- Üst yan kesici dişler: Ortalama 9.-11. ayda çıkar
- Alt yan kesici dişler: Ortalama 10 ile 12. ayda çıkar
- Birinci azı dişleri: Ortalama 12.-16. ayda çıkar
- Köpek dişleri: Ortalama 16.-20. ayda çıkar
- İkinci azı dişler: Ortalama 20.-30. ayda çıkar
Çocuklar 3 yaşına geldiğinde 20 dişten oluşan süt dişi setine sahip olur.. Bir başka deyişle bebeklerin diş çıkarma süresi yaklaşık 2.5 yıl sürer.(3)(7)(8)(9)
Bebeklerde Diş Çıkarma Döneminde Pişik Nasıl Geçer?
Pişik, diş çıkarma belirtileri arasında sayılmaz. Ancak diş çıkarma bebeklerde ishal görülmesine neden olabilir, ishale bağlı olarak da pişik oluşma riski artabilir.(2) Bebeklerde pişik, sık görülen bir durumdur ve önlem alınmadığında ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Peki, pişik nedir? Bebeğinizin cildi hassas ve enfeksiyonlara açık bir yapıya sahiptir. Bezin bağlandığı bölgelerde kırmızılık şeklinde iltihaplı görünüm sergileyen cilt dokusu, pişik olarak tanımlanır. Bebeğin kalça, uyluk bölgesinde ve genital organı çevresinde kırmızı, hassas görünümlü bir cilt dokusu oluşur. Bebeğin altını değiştirme işlemi sırasında, onun rahatsız olduğunu ve acı hissettiğini fark edebilirsiniz. Bu bölgeler yıkanırken bebeğiniz ağlayabilir ya da dokunulduğunda telaşlanabilir. Pişik aşağıdaki durumlardan dolayı oluşabilir:
- Bebeğin altı uzun süre değiştirilmezse cilt, idrar ve dışkıya maruz kalır ve bebeğin hassas cildi tahriş olur. Dışkı cildi idrardan daha çok tahriş eder. Özellikle bebek ishal ise pişik görülme riski daha yüksektir. Bebeğinizin cildini korumak amacıyla sürtünmeyi azaltan bir bariyer oluşturmak ve cildin doğal bariyerinin korunmasına yardımcı olmak için Bepanthol® Baby Pişik Önleyici Merhem gibi koruyucu bir merhem kullanın.
- Dar çocuk bezleri ya da kıyafetler, bebek cildini tahriş ederek pişiğe neden olabilir. Ayrıca yeni bir bebek bezi ya da kıyafet, yeni bir deterjan, çamaşır suyu, yumuşatıcı, ürünler bebek cildinde alerjiye neden olarak pişik oluşumuna neden olabilir.
- Bazı enfeksiyonlar, bebek bezinin bulunduğu ortam nemli olduğu için daha çabuk yayılıp pişik oluşumuna yol açabilir.
- Ek gıdalara başlanılan dönemde bebeğin dışkı ve idrarında değişiklikler yaratır ve daha çok dışkılama ve idrar yapmasına neden olabilir. Bu değişiklikler pişiğe neden olabilir.
- Antibiyotik kullanımı, kötü bakteriler kadar iyi bakterileri de öldürür. Bu durum bebeğin cildinde maya büyümesini kontrol eden iyi bakterilerin de ortadan kalkmasına yol açarak pişiğe neden olabilir.
Peki, pişik nasıl geçer? Pişiği önlemek için aşağıdaki noktalara ekstra özen göstermeniz gerekebilir:
- Pişiği önlemenin en etkili yolu, bez bölgesinin temiz ve kuru tutulmasını sağlamaktır. Bebeğinizin bezini sık sık kontrol edip ıslanır ıslanmaz değiştirmelisiniz. Bez değiştirme işlemi öncesi ve sonrasında da ellerinizi mutlaka yıkamalısınız.
- Her bez değişiminde mümkünse bebeğin alt bölgesini yıkamalı, yeni bez takmadan önce cildinin iyice kuruduğundan emin olmalısınız. Kurutma işlemi sırasında bebeğin cildini ovmaktan kaçınmalısınız. Hafif ve nazik hareketlerle kurutma işlemini tamamlamalısınız. Alt bölgesini yıkayamıyorsanız ılık suyla ıslatılmış pamuk ya da su bazlı ıslak mendiller kullanabilirsiniz.
- Çocuk bezini aşırı sıkmadan bağlamalısınız. Bezin hava akışına izin verecek sıkılıkta olması, cildin nefes almasını sağlar. Ayrıca çok sıkı bezler cildi tahriş edebilir.
- Bebeğinizin altını temizledikten sonra pişik önleyici krem ve ya merhem kullanabilirsiniz.(10)(11)(12)
Kullanılan Kaynaklar:
- https://kidshealth.org/en/parents/teething.html Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/infant-and-toddler-health/in-depth/teething/art-20046378 Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://www.nhs.uk/conditions/baby/babys-development/teething/baby-teething-symptoms/ Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://www.webmd.com/parenting/baby/teething-symptoms-remedies Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10742315/ Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://www.healthline.com/health/parenting/when-do-babies-start-teething#symptoms Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://www.healthline.com/health/baby/how-long-does-teething-last#timeline Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12415773 Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://www.healthline.com/health/parenting/sleep-more-while-teething#Your-Babys-Teeth:-A-Timeline Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14510084 Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://www.webmd.com/parenting/diaper-rash-treatment Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diaper-rash/symptoms-causes/syc-20371636 Son Erişim Tarihi: 15.06.2022
